Kahramanmaraş'ın Pazarcık ve Elbistan ilçelerinde meydana gelen 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki depremlerin ardından, arama-kurtarma çalışmaları sona eren enkazlardan numune alınmasına başlandı. Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı'nın, depremlerde yıkılan binalardaki kusurların tespitine ilişkin soruşturması kapsamında, Bağlar ilçesindeki Yoldaş Apartmanı enkazından numune alındı.
ÇİMENTO MİKTARI ÇOK DÜŞÜK
Fırat Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Sedat Savaş ve ekibi tarafından alınan numunede ilk belirlemelere göre basınç mukavemetinin çok düşük olduğu, çimento oranlarının düşük ve kalitesiz malzemeden yapıldığı tespit edildi. Savaş ve ekibi, binadaki yapılacak kapsamlı incelemenin ardından deney sonuçlarını rapor halinde düzenleyerek, adli birimlere iletecek.
"ÇAMURLU MALZEME DERE YATAĞINDAN ELENMEDEN GETİRİLMİŞ"
Öğretim Üyesi Dr. Sedat Savaş, depremin ardından rektörlük tarafından hasar tespiti için görevlendirildiklerini belirterek, "Biz 8 ekip olarak her ekipte bir öğretim üyesi ve asistanlar ile birlikte deprem olan yerlere gidiyoruz. Ben de Diyarbakır'a gittim, orada 6 bina vardı. Oradaki delilleri toplayıp burada laboratuvarda gerekli deneyleri yaptıktan sonra, projesi olan yapıları bulduğumuz deney sonucuyla analiz edeceğiz. Projesi olmayan yapılarda ise malzeme sonuçlarına göre yorumlarımızı yapıp deney sonuçlarını adli birimlere rapor olarak düzenleyip veriyoruz. Yoldaş Apartmanı'nın projesi yok, 10 katlı bina. Buradan numune alırken 4-5 kere zorla aldık. İçerisinde çamur var. Tahminimce 90'larda yapılmış bir bina ama yüksek katlı yapılmış. Deprem bölgesinde bu kadarına müsaade edilmez, hem de çamurlu malzeme elenmeden dere yatağından getirilmiş.
"BUNLAR PROJESİZ YAPILAR"
"Çimento miktarı çok düşük" diyen Savaş "Çevre Şehircilikten arkadaşa deneylerin bir tanesini yaptırdık, basınç mukavemeti 3-4 Megapascal (MPa) çıktı. Şu anki deprem yönetmeliğinde 35 Megapascal istiyor. Çok kötü şartlarda dökülmüş betonlar ama bunlar projesiz yapılar. Bağlar’da bu tip bina çok fazladır. Çoğu insan da bu binalarda yaşıyor. Bunlara önlem alınması lazım, burada doğru dürüst kolon-kiriş kalmamış. 2-3 tane sağlam olanı zorla bulduk. Deprem bölgesindeyiz bunu kabullenmişiz. Ona göre vatandaşlar aldığı, alacağı ve oturduğu evin raporunu alsın” dedi.
"BETON KALİTESİ ÇOK ZAYIF BİNALARDA GÜÇLENDİRME YAPILAMAZ"
Binaların güçlendirilmesi ya da yıkılıp yerine yenilerinin yapılması gerektiğini dile getiren Savaş, beton kalitesi çok zayıf olan yapılarda güçlendirme yapılamayacağını söyledi.Betonun ve içinde kullanılan kumun kalitesinin önemine değinen Savaş, "Bu binanın kolonlarında 7-8 santimetre çapında taşlar çıkıyor. Dere yatağındaki yuvarlak taşlar, beton içerisinde hiç istenmeyen durum. İnşaat tekniğine göre donatıları birleştirilmemiş." ifadelerini kullandı. Eski binaların kontrol edilmesini, yeni ev alırken ekspertiz raporuna bakılmasını tavsiye eden Savaş, "Yeni deprem yönetmeliklerine göre bina yapılırsa bir problem çıkmaz çünkü kontrollü bir şekilde yapılıyor. Ama eski binalara muhakkak bir çözüm bulunması lazım. Onarım gerekiyorsa onarım yapılmalı, aksi taktirde binanın yıkılıp yeniden yapılması lazım." diye konuştu.